Veel Nederlandse bedrijven beschikken niet over een (correcte) risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Desondanks lijken er toch positieve ontwikkelingen rondom het soms beruchte document.
Het is weer tijd voor de week van de RI&E. Het moment waarop meer aandacht wordt gevraagd voor de risico-inventarisatie en -evaluatie. En dat blijkt nog steeds hard nodig: ‘Veel ondernemers denken dat ze de arbeidsrisico’s in hun bedrijf wel kennen. Toch blijkt dat in de praktijk vaak anders te zijn, en schuilt een ongeval in een klein hoekje’, schrijft Steunpunt RI&E in hun aankondiging.
Gerichte campagne
Het lijkt nog steeds een lastig karwei om bedrijven te stimuleren hun RI&E te maken of actualiseren. Met het thema: ‘RI&E opent je ogen’, wordt ook dit jaar een oproep gedaan om met je RI&E bezig te gaan. Het thema richt zich op een duidelijke doelgroep; de ‘kleinere’ ondernemers. De grootste groep die vaak niet beschikt over een (actuele) RI&E.
Hier zijn, volgens een evaluatie over de naleving van de RI&E, grofweg drie redenen voor te geven; zo weet een groot gedeelte simpelweg niet dat het om een verplichting gaat, is er een groep die niet weet hoe je een RI&E maakt en geeft ruim een kwart aan het niet te wíllen doen. Zij geven aan dat hun risico’s te klein zijn en dat iedereen er van op de hoogte is, verklaart de evaluatie.
Meerjarenplan
Het is al sinds 1994 verplicht om als bedrijf over een RI&E te beschikken. Het document gaat over de veiligheid, gezondheid en het welbevinden (lichamelijke en psychosociale gezondheid) van werknemers. Het biedt handvatten om een plan te maken deze zaken zo goed mogelijk te regelen en borgen. Erg belangrijk zou je zeggen, maar na 27 jaar nog steeds geen gewoonte.
Tijd voor actie, aldus het ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid (SZW). Begin 2020 presenteerde ze het Meerjarenplan RI&E (2020-2023) aan de Tweede Kamer. Het plan, dat gericht is op het vergroten van de naleving, focust zich op twee zaken die tevens worden omschreven als fases. Fase 1: het aantal bedrijven dat over een RI&E beschikt moet omhoog. Fase 2: de kwaliteit van de inhoud van de moet beter.
Eind vorige maand bracht het ministerie van SZW een nieuwsbericht naar buiten over de stand van zaken van het plan. Deze kwam samen met een evaluatierapport, dat opgesteld is door onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix (AEF).
Tussentijdse evaluatie
Onder de naam ‘Een stevig fundament’ bracht AEF verslag uit over het programma dat opgezet is door het ministerie. ‘Het onderzoeksbureau oordeelt dat de inhoudelijke aanpak van het programma logisch, samenhangend en volledig is en dat de drie programmalijnen de voor verbetering van de naleving relevante aspecten adresseren’, schrijft de minister van SZW in haar kamerbrief over de situatie van het programma.
Echter is de effectiviteit van het programma nog niet beoordeeld. Hiervoor zouden nog onvoldoende gegevens beschikbaar zijn. Desondanks is er toch een voorzichtige conclusie te trekken. ‘Betrokkenen geven echter aan dat de kwantitatieve naleving nog veel energie vereist en dat de inzet van de afgelopen jaren moet worden doorgetrokken om een slag te kunnen maken op het gebied van kwantitatieve naleving’, vermeldt het rapport. Kort gezegd: er is meer tijd nodig om de impact van het meerjarenplan te meten.
Nog veel te winnen
De betrokkenen, oftewel stakeholders, geven aan dat er nog veel te winnen is. Dit geldt voor zowel de kwantitatieve als kwalitatieve naleving van de RI&E. Het is echter wel gelukt om volgens dezelfde groep een sterk programma te ontwikkelen, om het probleem op structurele wijze aan te pakken. Zo is er een toename in het gebruik van de digitale versie van het Steunpunt RI&E en spreken Brancheorganisaties van een lichte toename in de aandacht voor de RI&E onder hun achterban.
Hoewel meer tijd nodig blijkt om de gestelde doelen te halen, wat betreft naleving en kwaliteit, loopt de planning van het programma nog tot volgend jaar. Wij houden de ontwikkelingen in de gaten en houden je hiervan graag op de hoogte.
