BHV’er van het jaar: ‘Het verbaast me hoe mensen reageren in een noodsituatie’

In november 2022 werd Abdelmaiyd Salah uitgeroepen als BHV’er van het jaar. Nadat een aantal van zijn collega’s van Rijkswaterstaat hem nomineerde voor een levensreddende handeling, werd hij eind vorig jaar verrast met de eretitel. Tijd voor een gesprek met de BHV’er zelf.  

Elk jaar organiseert Stichting Dag van de BHV een dag die in het teken staat van bedrijfshulpverlening. Hiermee wil de stichting graag meer aandacht en waardering vragen voor BHV(’ers). Naast de zichtbaarheid vergroten, willen ze ook het belang ervan benadrukken. Hiervoor biedt ze een podium aan een BHV’er die dat jaar het verschil heeft gemaakt. 

Ons land telt circa 500.000 bedrijfshulpverleners die klaar staan om hulp te bieden op momenten dat het moet. Op elke eerste maandag van november wordt één van hen als BHV’er van het jaar uitgeroepen. Voor die tijd mogen bedrijven nominaties insturen en dat is precies wat ze bij Rijkswaterstaat deden.

Toen afgelopen jaar Abdelmaiyd Salah werd verkozen tot BHV’er van het jaar, wilde we graag eens in gesprek. Hij is werkzaam binnen Rijkswaterstaat dienstonderdeel Centrale informatievoorziening en laat dat nou ook nog eens een klant van ons zijn. Reden genoeg om koers te zetten richting Delft.

Rijkswaterstaat

Na het verkrijgen van een toegangspasje en een bak koffie, werden we onthaald door Abdelmaiyd. Al lopend door het grote gebouw, zoeken we een rustiger plekje om eens wat meer over hem en zijn functie(s) te weten te komen. Eenmaal daar wordt hij onderbroken door zijn telefoon. ‘Sorry, maar het is nogal druk’, zegt hij verontschuldigend. ‘Na twee weken verlof is het even aanpoten om alles weer weg te werken.’ 

Abdelmaiyd is projectleider bij de landelijke dienst van Rijkswaterstaat en is werkzaam in het natte domein, oftewel de afdeling die zich bezighoudt met watermanagement. ‘Wij voorzien in de informatiebehoefte van onze collega-diensten. Die gaat zowel over de kwantiteit als de kwaliteit van het water’, legt hij uit. ‘Denk hierbij aan bijvoorbeeld zoutindringing en waterstanden.’

Het blijkt alweer even geleden dat hij binnenkwam bij het agentschap. Zijn basis ligt dan ook heel ergens anders. ‘Ik ben afgestudeerd bij TNO bij het onderdeel defensie en veiligheid en mijn specialisatie of achtergrond ligt bij elektrotechniek en telecommunicatie’, vertelt hij. Maar na drie dienstjaren was er iets dat ontbrak en koos hij viertien jaar geleden voor de overstap naar Rijkswaterstaat. ‘Ik zocht een rol waarbij je je bijdragen terugziet in de maatschappij.’

Bedrijfshulpverlening

Gezien die switch en zijn achtergrond, lijkt de keuze voor bedrijfshulpverlening vanzelfsprekend. Toch lag die ergens anders. ‘Naar aanleiding van een incident op de werkvloer was ik in gesprek geraakt met twee collega’s van de BHV en stelde ik mezelf de vraag: wat zou ik doen of hoe zou ik reageren? Ja, dat wist ik eigenlijk helemaal niet. Dat moment grepen zij aan om mij te enthousiasmeren voor deelname aan de BHV-organisatie. Waar ik ze uiteindelijk erg dankbaar voor ben.’

In de tien jaar dat hij BHV’er is, heeft hij namelijk al meerdere malen zijn opleiding en ervaring toegepast. Zowel voor momenten op de werkvloer als situaties daarbuiten. Als we om een voorbeeld vragen, is er een moment die hem is bijgebleven. ‘Het was een regenachtige dag en ging samen met mijn vrouw naar de supermarkt. Op de parkeerplaats zagen we iemand in de verte op de grond liggen’, vertelt hij 

‘Op dat moment konden we de situatie nog niet plaatsen, maar bij benadering bleek het iemand te zijn met een heftige epileptische aanval. Ik had nog niet zolang mijn certificaat waardoor alles nog vers in mijn hoofd zat. Het was precies zoals we bij cursus hadden geleerd’, vervolgt hij. Nadat zijn vrouw 112 had gebeld, ze het hoofd en lichaam hadden beschermd, werd de persoon opgehaald per ambulance. ‘Dat zijn de momenten waarbij het nut van je kennis en de durf om te helpen het verschil maken’, vult hij aan.

Reageren in een noodsituatie 

Het maken van het verschil is dan ook precies waarvoor hij uiteindelijk genomineerd is. Net als het eerder genoemde voorbeeld, werd buiten werktijd beroep gedaan op de kennis en ervaring van de BHV’er. Tijdens een uitje van de ondernemingsraad in Noordwijk sloeg ’s avonds tijdens het diner het noodlot toe. 

‘We zaten met tientallen mensen in een grote ruimte. De persoon bij wie de inzet uiteindelijk nodig was, zat achter mij’, vertelt hij beschrijvend. Door het omgevingsgeluid had hij vrij laat door dat er iets aan de hand was. Het waren de schuivende stoelen die zijn aandacht trokken. ‘Toen ik omkeek zag ik een collega die geen adem kon halen. Ze had getracht te staan, maar was terug in haar stoel gevallen.’ 

‘Hoe meer ze zich verzette, hoe erger het werd.’ Op dat moment schoot hij te hulp. ‘Je gaat dan instinctief te werk. Al voelde ’t net of dat ik in een herhaalcursus zat. Door plaats te nemen achter haar stoel en de Heimlich toe te passen - wat volgens mij tegenwoordig anders heet - heb ik de luchtweg vrij proberen te krijgen.’ Bij een tweede stoot lukte het hem dat en bleek het een stukje vlees die de luchtweg blokkeerde.

Hoewel de opluchting voor beide erg groot was, bracht de situatie hem wel aan het denken. ‘Het verbaast me hoe mensen reageren in een noodsituatie. Van de aanwezigen was er niemand die op dat moment ging handelen. Maar goed, het belangrijkste is dat het uiteindelijk goed is afgelopen natuurlijk’, vertelt hij.

Advies 

Dat een aantal van zijn collega’s hem hadden genomineerd is dan geheel begrijpelijk. Is het niet om een collega te redden van verstikking, dan is het wel zijn inmiddels tienjarige loopbaan als bedrijfshulpverlener (met verdienstelijke inzetten). Of het toeval is of niet, het thema van vorig jaar lijkt naadloos aan te sluiten op Abdelmaiyd: ‘Werk, thuis, op straat: hoe veilig ben jij’. 

Hij laat zien dat kennis en ervaring zich niet beperken tot werkvloer en stelde zichzelf zo’n tien jaar geleden de juiste vraag: wat zou ik doen of hoe zou ik reageren? Abdelmaiyd wil mensen adviseren om ook eens na te denken over deze vraag. Hij zegt dat iedereen wel een moment gaat meemaken dat er hulp geboden moet worden.

‘Natuurlijk is BHV werkgerelateerd, maar redeneer het eens vanuit persoonlijk perspectief. Dan heeft het voor mij helemaal een absolute meerwaarde. Stel, er gebeurt iets met mijn vrouw of kind, dan wil ik niet afwachtend staan kijken’, sluit hij af.