Waarom je kiest voor een first responder noodorganisatie

Vorige week waren wij bij de uitreiking van het First Responder certificaat aan Amphia ziekenhuis. Hiermee zijn zij het eerste ziekenhuis met een First Responder noodorganisatie. Maar wat houdt het in en waarom kies je hier eigenlijk voor? We spraken die dag met Jurgen Rompa (coördinator BHV Amphia) en Koos Pulleman (directeur NIBHV).

Vier jaar geleden deed het First Responder systeem zijn intrede. Het programma is ontwikkeld door het NIBHV, het Instituut voor Fysieke Veiligheid (IFV), de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) en de Stichting Calamiteitenbeheersing in Bedrijven en Organisaties (CABO). Zij sloegen de handen ineen om een systeem te ontwikkelen voor bedrijven die niet in aanmerking komen voor een bedrijfsbrandweer, maar wel verhoogde risicofactoren hebben.

‘Er zijn dus heel veel bedrijven waarbij BHV niet voldoende is. Die moeten dus echt iets anders optuigen. Voor dat soort bedrijven hebben we het First Responder programma ontwikkeld. Het gaat om bedrijven met een verhoogd risico, waarbij je als organisatie moet gaan kijken of de bedrijfsnoodorganisatie afgestemd is op de risico’s. Eigenlijk is het een redelijk simpel systeem, maar het is niet vrijblijvend. Je moet er wat voor doen en ik denk dat de voorfase misschien nog wel het zwaarste is; het goed in kaart brengen van de scenario’s en met name de maatgevende scenario’s’, legt Koos uit.

Was er dan een gat in de noodorganisatie van Amphia?

‘Niet zo zeer een gat. We hadden natuurlijk wel een BHV-organisatie, maar omdat we het First Responder programma waren gestart, konden we een heleboel dingen wegstrepen waardoor we echt tot de kern kwamen. Dit zijn dan ook de maatgevende scenario’s, waar Koos net over sprak. Scenario’s als brand, gevaarlijke stoffen of zelfs bommeldingen zijn er helemaal uitgeslepen, waar vervolgens op getraind wordt’, vertelt Jurgen trots.

‘Doordat we specifiek trainen en veel herhalingen doen op de procedures, kunnen we alert en goed reageren op risicogebonden calamiteiten’

’We hebben in onze bedrijfsnoodorganisatie 40 First Responders. Hiervan zijn er 7 dagen in de week, 24 uur per dag, minimaal 3 aanwezig. We trainen deze mensen op 10 scenario’s. Doordat we specifiek trainen en veel herhalingen doen op de procedures, kunnen we alert en goed reageren op risicogebonden calamiteiten.’ 

Zou First Responder de standaard moeten worden?

‘Ik hoop het. We zien gewoon dat het nut heeft. Omdat we er zo druk mee bezig zijn, zie je dat er veranderingen plaatsvinden. Doordat je het niveau een stuk hoger legt en het daar houdt, ben je niet meer met schijnveiligheid bezig, maar met cultuur die is ingebed bij de medewerkers. Hierdoor krijg je niet alleen een bepaald niveau die noodzakelijk is, maar raken mensen ook betrokken en gemotiveerd.’

'Daarnaast is het helder. Zo is in onze noodorganisatiestructuur duidelijk wie bijvoorbeeld de leiding heeft. Dat is de persoon die het gele hesje draagt. De rest van de organisatie fungeert als ontruimer en zijn daarin dan ook geschoold. Dit draagt bij aan het functioneren van de noodorganisatie an sich en is een mooie ontwikkeling’, zegt Jurgen.

‘…niet meer met schijnveiligheid bezig, maar met cultuur die is ingebed bij de medewerkers’

‘Ik denk dat die standaard misschien wel moeilijk te stellen is. Maar ik ben het eens met de mooie ontwikkelingen die Jurgen net aanhaalt. Ik denk dat je een enorme start kan maken door mensen op deze manier te betrekken. Heel veel mensen zijn getraind, eigenlijk veel meer mensen dan voorheen, maar dan op een specifiek onderdeel. Daardoor zijn ze betrokken en ontstaat er een intrinsieke motivatie en gaan mensen anders handelen. Naast dat het professioneler wordt, zie je ook meer vrijwillige aanmeldingen en hoef je mensen niet of nauwelijks meer te verplichten’, sluit Koos enthousiast af.

Hoe draagt Safeguard hieraan bij?

‘Safeguard is natuurlijk onderdeel van onze noodorganisatie. Dit is bij ons de manier waarop wij kunnen doorschakelen en opschalen. Het is een beetje te vergelijken met hoe het bij de brandweer gaat. De meldkamer, die bij ons de cockpit is, krijgt een melding en zet die door naar de First Responders. Zij kunnen dan meteen uit de voeten.’

‘Het is een beetje te vergelijken met hoe het bij de brandweer gaat’

‘Wanneer de zij onderweg zijn naar de desbetreffende locatie krijgen zij onderweg aanvullende informatie. Bijvoorbeeld; welke etage, kamer en om wat voor calamiteit het gaat. Door de eerder besproken scenario’s in de Safeguard omgeving te verwerken, beschikt het team over de juiste informatie en kunnen daar dan direct op handelen’, sluit Jurgen af.