Gezond en veilig thuiswerken: bij wie ligt de verantwoordelijkheid?

Of het nou een advies is of niet, thuiswerken lijkt bij veel bedrijven geaccepteerd te zijn. Vorige maand besteedden we aandacht aan terugkerende werknemers en bedrijfsveiligheid, maar hoe zit het met jouw veiligheid in een ongecontroleerde omgeving als thuis?

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen; een werkgever is ook verplicht te zorgen voor goede en veilige omstandigheden voor thuiswerkenden. Het is wettelijk bepaald dat je als werkgever een zorgplicht hebt. De mate waarin je als werkgever hier invulling aan geeft is verschillend en afhankelijk van wat redelijkerwijs gevraagd kan worden. 

De overheid schrijft op haar site dat er in ieder geval maatregelen getroffen moeten worden die gericht zijn op het bevorderen van: veiligheid, gezondheid, comfort en het functioneren van de werknemer. De werkgever moet hierin een proactieve houding aannemen. 

Zorgplicht

Als werkgever heb je dus een zorgplicht en is gebaseerd op de Arbowet. Hij of zij is verantwoordelijk voor een gezonde en veilige werkplek. Het ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid schrijft op haar site dat er een actieve houding vanuit de werkgever wordt verwacht. Gezond en veilig werken moet een terugkerend onderwerp van gesprek zijn. Dus als je geen goed ingerichte thuiswerkplek hebt, zou dit met de werkgever overlegd moeten worden om klachten en te voorkomen. 

Plaatsonafhankelijke arbeid

Weliswaar moet de werkgever een actieve rol spelen, maar als werknemer mag je natuurlijk ook gewoon aan de bel trekken. Als je geen goede werkplek tot je beschikking hebt, kunt je dit aangeven. Thuiswerken wordt namelijk gezien als plaatsonafhankelijke arbeid en daarvoor regels zijn opgesteld in het Arbobesluit. Deze voorschriften geven aan welk resultaat het arbobeleid moet hebben.

‘De regels omtrent arbeidsomstandigheden bij zogenaamde plaatsonafhankelijke arbeid zijn geregeld in afdeling 10 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. In dit gedeelte wordt per hoofdstuk beschreven wat van toepassing is. Zo moet de werkplek ingericht zijn volgens ergonomische beginselen en gelden de voorschriften met betrekking tot psychosociale arbeidsbelasting (PSA) ook nog steeds’, vertelt Simon van der Stoel, beleidsadviseur veilig en gezond werken, FNV. 

Het hoofdstuk Plaatsonafhankelijke arbeid lijkt minder concrete regels te bevatten dan die van toepassing zijn op de vaste werkplek. Hoe zit het bijvoorbeeld met de fysieke veiligheid? ‘Anticiperen op zaken als onwel worden, hartstilstand e.d. moeten alleen in het arbeidsomstandighedenbeleid als het risico hierop arbeid gerelateerd is. Denk bijvoorbeeld aan werken met gevaarlijke stoffen. Bij twijfel zou de werkgever advies moeten inwinnen bij de bedrijfsarts of arbodienst’, beantwoord Simon.

Onderwerp van gesprek

Kortom, er staat al een beschrijving in het Arbobesluit, maar deze lijkt niet helemaal aan te sluiten op de specifieke situatie van het thuiswerken. Het gaat dan vooral over een werkplek die voldoet aan alle eisen die in de Arbowet worden gesteld en niet over de veiligheid. Simons verwijzing naar een arbodienst leverde ook geen eenduidig antwoord op. Al bevestigt arbodienstverlener Reactiva dat sommige grenzen vervaagt zijn en het blijvende thuiswerken, zeker een aandachtspunt is.

Werkgeversorganisatie VNO-NCW laat weten dat ze op dit moment bezig zijn met het onderwerp. ‘We zijn nu in de Sociaal-Economische Raad (SER) in gesprek met de vakbeweging over hoe we na corona omgaan met dit soort zaken en het hybride werken in het algemeen. Wij verwachten in het najaar een rapport uit te brengen waarin dit onderwerp ook een plaats zou moeten krijgen’, laat woordvoerder Kees Bakhuis weten.

Oke, dus de verantwoordelijkheid reikt tot waar de wet schrijft, maar de verkregen antwoorden zij niet heel gedecideerd. Het gesprek dat nu wordt gevoerd in de SER, laat dan ook zien dat het thuiswerken extra aandacht vergt om dit soort vraagstukken helder te krijgen. Wij houden jullie op de hoogte en blijven de actualiteiten rondom het hybride werken volgen!